Osnovne informacije u vezi sa Dijagnostički srodnim grupama

Ministarstvo zdravlja Republike Srbije i Republički fond za zdravstveno osiguranje, u okviru projekata „Razvoj zdravstva Srbije – dodatno finansiranje” i „Pružanje unapređenih usluga na lokalnom nivou – DILS“ započeli su promenu načina izveštavanja i finansiranja zdravstvenih ustanova na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite po sistemu dijagnostički srodnih grupa.

Koraci u implementaciji sistema DSG su:

1. Unapređenje sistema izveštavanja
2. Modeliranje budžeta bolnica
3. Postepeno uvođenje plaćanja bolnica
4. Finansiranje po sistemu DSG i dalji razvoj sistema.

U prvoj fazi implementacije planirana je promena načina izveštavanja, a nakon modeliranja budžeta i postepen prelaz sa retrospektivnog načina plaćanja zdravstvenih usluga, koje je bilo zasnovano na istorijskom budžetu, na prospektivni sistem plaćanja na osnovu sistema dijagnostički srodnih grupa.

Dijagnostički srodne grupe (DSG) predstavljaju metodu klasifikacije bolnički lečenih pacijenata u grupe koje imaju slične kliničke specifičnosti i zahtevaju sličnu potrošnju bolničkih resursa. Termin dijagnostički srodne grupe (DSG) je prevod engleskog izraza Diagnosis Related Groups (DRG).

Prva klasifikacija ovog tipa bile su dijagnostičke grupe koje je 1975. godine pripremio tim sa Univerziteta Jejl (Yale University) u Americi. Posle međusobne saradnje američkih i australijskih stručnjaka, razvili su se sistemi DSG u mnogim državama sveta. Trenutno se u svetu sistemi DSG primenjuju u preko 30 zemalja u cilju finansiranja akutnog bolničkog lečenja na osnovu učinka i merljivih rezultata. Međutim, za ostale bolničke aktivnosti (na primer istraživanja i razvoj, lečenje hroničnih i psihijatrijskih pacijenata, ambulantno lečenje), najčešće se koriste drugi načini plaćanja.

Klasifikacija po sistemu DSG daje mogućnost grupisanja bolnički lečenih pacijenata, povezivanje podataka o pacijentima s troškovima bolnice, poređenje obima rada bolnica uzimajući u obzir složenost slučajeva, unapređenje sistema interne kontrole troškova i pravilnije raspodele sredstava među bolnicama. Primena ovog sistema, u većini zemalja u kojima je uveden, donela je bolju i pravedniju raspodelu ograničenih sredstava i uticala je na povećanje efikasnosti lečenja.

Za pravilno izveštavanje po sistemu DSG je neophodno korišćenje Međunarodne klasifikacije bolesti i srodnih zdravstvenih problema, deseta revizija (MKB-10) i Pravilnika o Nomenklaturi usluga na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite,kao i poštovanje pravila šifriranja dijagnoza i procedura.

Osnova za razvrstavanje pacijenata po sistemu DSG se vrši na osnovu dijagnoza i urađenih procedura, kao i drugih podataka potrebnih za izveštavanje.

Podaci potrebni za izveštavanje po sistemu DSG su:

• Osnovni uzrok hospitalizacije (MKB-10)
• Prateće dijagnoze: komplikacije i komorbiditeti (MKB-10)
• Procedure (Pravilnik o Nomenklaturi)
• Starost
• Pol
• Težina na rođenju (samo za novorođenčad)
• Ishod lečenja
• Broj sati na mehaničkoj ventilaciji
• Broj dana hospitalizacije

Plaćanje prema DSG sistemu ispunjava sve karakteristike dobrog plaćanja bolničkog rada:

• podsticanje i nagrađivanje efikasnog rada pružaocima zdravstvene zaštite
• osiguravanje jednakosti za sve bolnice i za sve pacijente
• lak je za upravljanje i usavršavanje
• koristi klinički prihvatljivu klasifikaciju postupaka
• plaćanje se zasniva na najboljim dostupnim podacima
• osigurava transparentnost u ugovaranju zdravstvene zaštite.

Dijagnostički srodne grupe (DSG) su metoda klasifikacije bolnički lečenih pacijenata u grupe koje imaju slične kliničke specifičnosti i zahtevaju sličnu potrošnju bolničkih resursa.

Epizoda bolničkog lečenja: period koji se računa od prvog dana prijema u bolnicu do otpusta iz bolnice. Epizoda bolničkog lečenja se ne prekida prevođenjem pacijenta na drugo odeljenje radi nastavka lečenja ili dodatne dijagnostike.

Osnovni uzrok hospitalizacije (OUH): glavni razlog zbog koga je pacijent primljen na bolničko lečenje. Za šifriranje dijagnoza u svrhu izveštavanja prema sistemu DSG potrebno je koristiti četiri kodna mesta. Ne postoje različiti osnovni uzroci hospitalizacije za svako odeljenje na kome je pacijent bio lečen, već jedan za jednu epizodu bolničkog lečenja. OUH se određuje na kraju epizode bolničkog lečenja i ne mora biti isti kao i dijagnoza pod kojom je pacijent primljen (tzv.“uputna dijagnoza”).

Prateće dijagnoze: komplikacije (stanja koja nastaju tokom hospitalizacije) i komorbiditeti (stanja koja već postoje u vreme prijema pacijenta) koji su prouzrokovali potrebu za dodatnom dijagnostikom, terapijom, negom i/ili nadzorom, dužom hospitalizacijom. Prateće dijagnoze se šifriraju po istim pravilima kao i OUH i utiču na grupiranje. MKB-10 i drugi sistemi šifriranja bolesti ne omogućavaju razlikovanje komplikacija i komorbiteta, pa zbog toga DSG sistem tretira na isti način komplikacije i komorbiditete (KK).

MKB10: Međunarodna klasifikacija bolesti i povezanih zdravstvenih problema, deseta revizija (engl. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems ICD-10) je medicinska klasifikacija koja sadrži šifre dijagnoza, znakova, simptoma, kao i spoljašnjeg uzroka povreda, objavljena od strane Svetske zdravstvene organizacije (SZO). Krstić † - označava etiologiju bolesti. Zvezdica * - označava kliničku manifestaciju bolesti. Mala zagrada () - koristi se za dopunske izraze koji prate dijagnozu, ali ne menjaju šifru i za prikazivanje dijagnoza koje podležu pravilu “Isključuje se” , “Krstić”, “Zvezdica”. Dve tačke : - koriste se kod nabrajanja dijagnoza. Obuhvatnica } – koristi se kod nabrajanja termina koji se uključuju i isključuju, označava termine koji ni pre ni posle nje nisu potpuni. NOS neoznačeno – označava termin koji ukazuje da treba koristiti datu šifru ukoliko nije drugačije naznačeno. NEC neklasifikovano na drugom mestu - predstavlja označene varijante navedenog stanja neklasifikovane na drugom mestu.

Pravilnik o nomenklaturi usluga na sekundarnom i tercijarnom nivou: Za izveštavanje po sistemu DSG se koristi Pravilnik o nomenklaturi usluga na sekundarnom i tercijarnom nivou, objavljen u Sl. glasniku br. 58 od 04.07.2013.godine. Virtuelno je podeljen na četiri nivoa tako da prvi nivo predstavlja anatomsku regiju, drugi nivo odnosi se na tip procedure, treći nivo na blok, a četvrti nivo na samu proceduru. ''Uključuje'': termin obuhvata procedure koje se izvode u sklopu osnovne procedure i ne treba ih posebno šifrirati. ''Isključuje'': termin obuhvata procedure koje je potrebno šifrirati posebno.